Η Μεσόγειος κινδυνεύει
klima_oikologia.jpg
Δραματικές αλλαγές -μεγαλύτερες απ’όσες προκλήθηκαν τα τελευταία 10.000 χρόνια από ξηρασίες και καύσωνες- θα έχουν συμβεί στα οικοσυστήματα της νότιας Ευρώπης ώς το τέλος του αιώνα
Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα διαταράξει την περιοχή της Μεσογείου περισσότερο απ’ ό,τι έκαναν οι ξηρασίες και οι καύσωνες τα τελευταία 10.000 χρόνια, μετατρέποντας τμήματα της νότιας Ευρώπης σε έρημο μέχρι το τέλος του αιώνα, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη. Οι περιοχές που θα πληγούν από την ερημοποίηση περιλαμβάνουν τη νότια Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Τουρκία.
Οι μέσες θερμοκρασίες στην περιοχή της Μεσογείου έχουν ήδη αυξηθεί κατά 1,3 βαθμούς Κελσίου από τα τέλη του 19ου αιώνα, ενώ η αύξηση που έχουν σημειώσει στον υπόλοιπο πλανήτη ανέρχεται σε 0,85 βαθμούς Κελσίου (σ.σ. παγκόσμιος μέσος όρος), σύμφωνα με τη μελέτη που εκπονήθηκε με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο Aix-Marseille της Γαλλίας.
Οι ανθρωπογενείς αλλαγές του κλίματος κατά πάσα πιθανότητα θα αλλάξουν τα οικοσυστήματα στη Μεσόγειο με έναν τρόπο χωρίς προηγούμενο στα τελευταία 10.000 χρόνια, εκτός αν οι κυβερνήσεις μειώσουν γρήγορα τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, γράφουν οι ερευνητές στο περιοδικό «Science».
Αλλάζει η βλάστηση
Με την ανεξέλεγκτη αύξηση της θερμοκρασίας, οι έρημοι θα επεκταθούν στη νότια Ισπανία και την Πορτογαλία, στα βόρεια τμήματα του Μαρόκου, της Αλγερίας και της Τυνησίας, καθώς και σε άλλες περιοχές στις οποίες περιλαμβάνονται η Σικελία, η νότια Τουρκία και τμήματα της Συρίας. Επιπλέον, θα αλλάξει δραματικά η βλάστηση στην περιοχή, η οποία φημίζεται για τα πευκοδάση, τους ελαιώνες και τα πουρνάρια.
«Ολόκληρη η νότια Ισπανία θα μετατραπεί σε έρημο», δήλωσαν οι επικεφαλής της μελέτης. Δέντρα που ρίχνουν τα φύλλα τους, που είναι γνωστά ως φυλλοβόλα, θα «εισβάλουν στα περισσότερα από τα βουνά, ενώ οι θαμνώδεις εκτάσεις βλάστησης θα αντικαταστήσουν τα περισσότερα από τα φυλλοβόλα δάση της Μεσογείου».
Πέρυσι, σχεδόν 200 κυβερνήσεις συμφώνησαν στο Παρίσι να περιορίσουν την αύξηση της μέσης επιφανειακής θερμοκρασίας στον πλανήτη «πολύ κάτω» από τους 2 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με τη θερμοκρασία που επικρατούσε στην προβιομηχανική εποχή, με ιδανικό στόχο αυτή η αύξηση να περιοριστεί στους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Μόνο αν η άνοδος της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο περιοριστεί 1,5 βαθμούς Κελσίου θα εξασφαλιστούν τα μεσογειακά οικοσυστήματα, παραμένοντας εντός των ορίων των τελευταίων 10.000 χρόνων, αναφέρει η μελέτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πραγματικές επιπτώσεις στα μεσογειακά οικοσυστήματα, τα οποία θεωρούνται ένα hotspot βιοποικιλότητας, θα μπορούσαν να είναι χειρότερες, καθώς η μελέτη δεν εξέτασε άλλες ανθρώπινες επιδράσεις, όπως η αποψίλωση των δασών προκειμένου τα εδάφη να χρησιμοποιηθούν για καλλιέργειες τροφίμων, γεγονός που έχει άμεση συνέπεια στην επικράτηση της ξηρασίας καθώς μεταβάλλεται η υγρασία στο χώμα.
Η Μεσόγειος είναι μια ευαίσθητη στην υπερθέρμανση του πλανήτη περιοχή, εν μέρει επειδή οι καταιγίδες του Ατλαντικού είναι πιθανό να στραφούν προς τα βόρεια, κάτι που θα έχει ως συνέπεια περισσότερο ήλιο και λιγότερη βροχή.
Στην Ιστορία, κάποιες φυσικές θερμές περίοδοι και ξηρασία έχουν συμπέσει με κοινωνικές αναταραχές στην περιοχή της Μεσογείου, όπως συνέβη γύρω στο 1400 μ.Χ., όταν πολλοί άνθρωποι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εγκατέλειψαν μη παραγωγικές καλλιέργειες για να γίνουν νομάδες.
Πέρυσι, μια μελέτη στις ΗΠΑ που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών» ανέφερε ότι υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως η ανθρωπογενής αλλαγή του κλίματος είχε επιδράσει προσθετικά στην ξηρασία της περιόδου 2007-2010 στη Συρία και αποτέλεσε έναν παράγοντα που συνέβαλε στον εμφύλιο πόλεμο.
Οι πόροι εξαντλούνται
Ωστόσο, ο κίνδυνος της ερημοποίησης εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής δεν περιορίζεται μόνο στην περιοχή της Μεσογείου. Μια από τις κρίσιμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα είναι ότι οι αναδυόμενες μορφές μετανάστευσης έχουν τις ρίζες τους ολοένα και περισσότερο στην εξάντληση των φυσικών πόρων.
Ολόκληροι πληθυσμοί αποδυναμώνονται και ξεριζώνονται, καθώς η γη στην οποία βασίζονται για την επιβίωσή τους και για το μέλλον τους δεν τους παρέχει πλέον τροφή.
Πολλοί άνθρωποι θα κινηθούν μέσα στη δική τους περιοχή ή σε κοντινές πόλεις, επιδεινώνοντας την απρογραμμάτιστη αστικοποίηση. Εως και 135 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε κίνδυνο μετανάστευσης, ως αποτέλεσμα της υποβάθμισης της γης μέσα στα επόμενα 30 χρόνια, αναφέρει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (UNCCD).
Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσε πρόσφατα η βοηθός γενικός γραμματέας της UNCCD, Μονίκ Μπαρμπούτ, σε συνέντευξή της στο Inter Press Service:
«Η ξηρασία συμβαίνει σε όλες σχεδόν τις κλιματολογικές περιοχές. Με την αλλαγή του κλίματος, οι ξηρασίες αναμένεται να εξαπλωθούν σε νέες περιοχές και να γίνουν πιο συχνές και πιο έντονες. Οι ευάλωτες περιοχές είναι η υποσαχάρια Αφρική, η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική, η νοτιοανατολική Ευρώπη, η Κεντρική Ασία, η Αυστραλία, η Βραζιλία, η Ινδία, οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Στις επόμενες δεκαετίες, οι περισσότερες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η περιοχή της Μεσογείου, η νοτιοδυτική Ασία, η Δυτική και η Νότια Αφρική και ένα μεγάλο μέρος της Λατινικής Αμερικής, κυρίως το Μεξικό και η Βραζιλία, θα αντιμετωπίσουν ακραίες ξηρασίες», ανέφερε.
«Αλλά ούτε η ερημοποίηση, ούτε η ξηρασία από μόνες της προκαλούν συγκρούσεις ή αναγκαστική μετανάστευση. Ομως, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο της σύγκρουσης και να εντείνουν τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις.
Συγκλίνοντες παράγοντες, όπως η πολιτική ένταση, οι αδύναμοι θεσμοί, η οικονομική περιθωριοποίηση, η έλλειψη δικτύων κοινωνικής ασφάλειας δημιουργούν συνθήκες που κάνουν τους ανθρώπους να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Η συνεχής ξηρασία και λειψυδρία στη Συρία είναι ένα πρόσφατο γνωστό παράδειγμα» επισήμανε η ίδια.
«Οι ξηρασίες είναι φυσικά φαινόμενα, δεν είναι μοιραίο να οδηγήσουν σε αναγκαστική μετανάστευση και σε συγκρούσεις. Σοβαρές ξηρασίες έχουν συμβεί και σε χώρες όπως η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η κυβερνητική παρέμβαση έκανε αυτές τις εμπειρίες υποφερτές» σημείωσε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου