ΒΙΑ- ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ     

• Με τον όρο επιθετικότητα προσδιορίζουμε την έκφραση εχθρικής διάθεσης προς το περιβάλλον μας. Συχνά, η διάθεση αυτή μορφοποιείται σε βία, εγκληματικότητα, ανομία.

• Με τον όρο βία εννοούμε κάθε εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς. Συνίσταται στη χρήση δύναμης για την καταναγκαστική επιβολή σε άλλους.

• Με τον όρο εγκληματικότητα προσδιορίζουμε την τάση για διάπραξη εγκλήματος. Ως νομικός όρος έγκλημα νοείται κάθε πράξη που συνιστά εκούσια παράβαση γραπτού νόμου και για την οποία προβλέπεται ποινή από τον ποινικό κώδικα.

• Με τον όρο τρομοκρατία δηλώνουμε τη συστηματική χρήση βίας εκ μέρους ομάδων, οργανώσεων, μειονοτήτων ακόμα και στρατών ή μυστικών υπηρεσιών με στόχο να εκφοβίσουν λαούς, κυβερνήσεις ή πολιτικούς αντιπάλους προκειμένου να πετύχουν τους πολιτικούς τους στόχους.       

 Εγκληματικότητα 

 Οι κοινωνικοί λόγοι που οδηγούν στο έγκλημα:  

• Η κρίση του θεσμού της οικογένειας : οι γονείς εργάζονται υπερβολικά-μειώνεται ο χρόνος συμβίωσης και επικοινωνίας των μελών-ελλιπής γονεϊκή  φροντίδα και αγωγή και μακροπρόθεσμα στρεβλή  ή ανεπαρκής κοινωνικοποίηση των παιδιών-τα παιδιά μένουν έκθετα στις διαβρωτικές κοινωνικές επιδράσεις. Επιπλέον, οι διαλυμένες οικογένειες, η ενδοοικογενειακή βία, ακόμη και ο υπερπροστατευτισμός ευθύνονται για την αναπαραγωγή φαινομένων βίας. 

• Η διαρκής ιδεολογική προβολή της βίας ως μέσου επίλυσης των ανθρωπίνων διαφορών: Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, ο κινηματογράφος και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ηρωοποιούν την αντικοινωνική συμπεριφορά και εξοικειώνουν κυρίως τα άτομα νεαρής  ηλικίας με βίαιες συμπεριφορές. 

• Η επικράτηση της ιδεολογίας του ευδαιμονισμού ευνοεί την υλιστική αντίληψη ζωής , καθώς προβάλλεται το «έχειν» και όχι το «είναι», ενώ παράλληλα το όραμα για εύκολο και γρήγορο πλουτισμό γίνεται το βασικό πρόταγμα των κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσονται σχέσεις ακραίου ανταγωνισμού και αποθεώνονται το δόγμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» και ο «νόμος του ισχυρού».

• Ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις μεγαλουπόλεις : Η αποξένωση, η ανωνυμία και ο εγκλωβισμός στις γκρίζες τσιμεντουπόλεις εντείνουν την αντικοινωνική συμπεριφορά, δυσχεραίνουν τον κοινωνικό και ποινικό έλεγχο, ενδυναμώνουν τα αισθήματα ατομικισμού και αμβλύνουν την κοινωνική συνείδηση. 

• Η ένταση του φαινομένου της περιθωριοποίησης : Οι κοινωνικά αποκλεισμένοι (όπως για παράδειγμα οι  χρόνια άνεργοι, οι μετανάστες και άλλοι) βιώνουν το έντονο χάσμα φτωχών και πλούσιων, αισθάνονται αδικημένοι και, συχνά, χρησιμοποιούν ως μηχανισμό άμυνας, την καταφυγή, σε περιθωριακές  ομάδες με αντικοινωνική συμπεριφορά.

• Η ένταξη των νέων σε παραβατικές ομάδες : Η ομάδα δίνει στα μέλη της μια ταυτότητα, την αίσθηση αλληλοβοήθειας, της σιγουριάς και της αναγνώρισης ότι ανήκουν κάπου -στοιχεία σημαντικά όταν αυτά απουσιάζουν από το οικογενειακό, το σχολικό, το ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον.  

β. Οι επιπτώσεις για τα άτομα αλλά και για το κοινωνικό σύνολο: 

·         Το άτομο που εμπλέκεται σε παραβατικές ομάδες και συμπεριφορές

Ø  βιώνει, τις περισσότερες φορές, την  περιθωριοποίηση και μια ζωή δίχως αύριο, προοπτική και όνειρα,

Ø  αποκτά μιαν αρνητική στάση απέναντι στα κοινωνικά δρώμενα,

Ø  αρκετές φορές χάνει την αυτοεκτίμησή του,

Ø  αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της σωματικής ακεραιότητας,

Ø  σε περίπτωση αποκάλυψης και τιμωρίας της έκνομης συμπεριφοράς ελλοχεύει ο κίνδυνος για διώξεις, ο εγκλεισμός σε σωφρονιστικά ιδρύματα και ο κοινωνικός στιγματισμός ελλοχεύουν 

·         Για το κοινωνικό σύνολο, οι συνέπειες των φαινομένων βίας είναι ευρύτερες, καθώς σταδιακά εδραιώνεται ένα κλίμα φόβου, ανασφάλειας, καχυποψίας και εσωστρέφειας, που οδηγεί σε  απώλεια εμπιστοσύνης απέναντι στο συνάνθρωπο αλλά και στο κράτος, στοιχεία διαλυτικά για την κοινωνική συνοχή  

γ. Παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά στη βία 

• η οικογένεια:  εφόσον συμπαρίσταται στις καθημερινές ανησυχίες του νέου, τού ενισχύει την αυτοπεποίθηση και του μαθαίνει να αυτοκυριαρχείται//βασικός στόχος της οικογένειας θεωρείται η ενδυνάμωση του χαρακτήρα του νέου με αντιστάσεις, αξίες, αρχές και υπευθυνότητα, ώστε να μην καταφεύγει στη λύση της παραβατικότητας 

• το σχολείο: εκπαίδευση με ανθρωπιστικό χαρακτήρα που «οπλίζει» το νέο με ανάλογες αρχές, ομαλή κοινωνικοποίηση, (αυτο)πειθαρχία

• οι πνευματικοί άνθρωποι:  με το λόγο τους ευαισθητοποιούν και καταγγέλλουν με τη στάση τους λειτουργούν ως πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς  

• τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης οφείλουν: 

Ø  να θεσπίσουν μορφές αυτοελέγχου, τηρώντας τον τυπικό και άτυπο κώδικα δεοντολογίας,

Ø  να περιορίσουν τις εκπομπές που προβάλλουν βίαιες σκηνές σε ώρες υψηλής θεαματικότητας,

Ø  να μην εκμεταλλεύονται τη βία ως μέσο προσέλκυσης των θεατών 

• η πολιτεία οφείλει: να εφαρμόζει τη νομοθεσία ,

Ø  να επιβάλλει ποινές με πνεύμα ισοτιμίας 

Ø  να συνδυάζει την επιείκεια με τη αυστηρότητα

Ø  να βελτιώσει το σωφρονιστικό σύστημα

Ø  να δημιουργήσει χώρους εκτόνωσης και πολιτιστικής υποδομής, ώστε οι νέοι, κυρίως, άνθρωποι να έχουν δυνατότητες εποικοδομητικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου τους και να μη βρίσκουν καταφύγιο σε παραβατικές ομάδες και δράσεις

Ø  να αντιμετωπίσει τα κοινωνικά φαινόμενα και τα οικονομικά προβλήματα, που γεννούν τη βία και την εγκληματικότητα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

1. Θεσμός ιδιοκτησίας, κοινωνική διαστρωμάτωση, δίψα για δύναμη
2. Πλεονεξία, κερδοσκοπία
3. Αδικία, ανισότητες, εκμετάλλευση σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία
4. Φανατισμός, ρατσισμός, στερεότυπα
5. Απουσία αυτοεκτίμησης, συμπλέγματα κατωτερότητας

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

1.          πνευματική νάρκωση

2.          ηθική διάβρωση

3.          ψυχοσωματική εξαθλίωση

4.          απαξίωση ζωής

5.          κοινωνική αποσταθεροποίηση, φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας

6.          αναστολή προόδου

7.          πολιτειακή κρίση

8.          κλίμα εχθρότητας και μισαλλοδοξίας

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

1.  ανθρωπιστική παιδεία

2.  αυτογνωσία και ενδοσκόπηση, τιθάσευση παθών

3.  κοινωνική συνείδηση

4.  γόνιμη διοχέτευση της ενεργητικότητας κατά τον εργάσιμο και ελεύθερο χρόνο

5.  ενίσχυση της δημοκρατίας, κράτος πρόνοιας

6.  υπεύθυνη αγωγή και κοινωνικοποίηση

7.  οικογένεια: διάλογος, επικοινωνία, γονείς ως πρότυπα ήθους

8.  δημιουργικό, ανοιχτό στην κοινωνία σχολείο

9.  αντικειμενική ενημέρωση από τα ΜΜΕ

10.        πνευματικοί άνθρωποι: διαφώτιση κοινής γνώμης

11.        πολιτεία:ενίσχυση των κέντρων ενημέρωσης γονέων και νέων με καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό

12.        δημιουργία νέων θέσεων εργασίας

13.        αναμόρφωση σωφρονιστικών ιδρυμάτων

14.        υγιή πρότυπα

 ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ορισμός: Συστηματική χρήση βίας από ομάδες, οργανώσεις, μειονότητες, στρατούς, μυστικές υπηρεσίες με στόχο τον εκφοβισμό λαών, κυβερνήσεων, πολιτικών αντιπάλων, ώστε να επιτύχουν τους εκάστοτε πολιτικούς τους σκοπούς

Είδη:

·         ατομική= ασκείται από διάφορες ομάδες αντιδραστικές και φαινομενικά επαναστατικές. Εκφράζεται με μεμονωμένες πράξεις βίας εναντίον υλικών συμβόλων της αμφισβητούμενης τάξης πραγμάτων ή εναντίον ατόμων που είναι φορείς του συστήματος

·         μαζική= ασκείται από την κρατική εξουσία με μαζικές πράξεις εναντίον ορισμένων κοινωνικών ομάδων και αποσκοπεί στη διατήρηση του υπάρχοντος statusquo μέσω της πλήρους αδρανοποίησης της κοινωνίας

ΑΙΤΙΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Πολιτικά

1.   οι μάζες δεν έχουν συνείδηση και οι τρομοκράτες καθίστανται αυτόκλητοι φορείς της συνείδησής τους

2.   έμμονες σωτηριακές ιδέες, σε συνδυασμό με μια αδύναμη εξουσία να επιλύσει ζωτικά προβλήματα, οικονομικά, κοινωνικά κλπ.

3.   καταπίεση μειονοτήτων και άρνηση ισχυρών κρατών να επιλύσουν δίκαια τέτοια προβλήματα

4.   τα ισχυρά κράτη μέσω των μυστικών υπηρεσιών ενισχύουν τις τρομοκρατικές οργανώσεις, για να έχουν τη δικαιολογία επέμβασης ή να κατασκευάσουν κρίσεις

5.   αυταρχικά καθεστώτα αποπροσανατολίζουν λαούς

Πνευματικά

1.   άγνοια, αμάθεια, χαμηλό μορφωτικό επίπεδο

2.   συντηρητισμός, άλογη πίστη, θυσία

Κοινωνικοοικονομικά

1.   βιασμός πολιτιστικής ιδιαιτερότητας των υπανάπτυκτων κρατών

2.   ενίσχυση ψευδεπίγραφων εθνικισμών

Ηθικά -Ψυχολογικά

1.   κρίση ανθρωπισμού και αξιών

2.   φθόνος και συμπλέγματα κατωτερότητας

3.   ιδεοληψίες, εμμονή σε ιδεολογικά δόγματα

4.   ναρκισσισμός, κλονισμός της πίστης, αδυναμία για δημιουργική δράση, κατάρρευση αυτοεκτίμησης

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

1.   προκαλεί ανθρώπινες τραγωδίες

2.   καλλιεργεί το φόβο, την ανασφάλεια, τον τρόμο, προξενεί ψυχικά τραύματα στους συγγενείς των θυμάτων

3.   καταργεί το νόμο, τη δικαιοσύνη, εδραιώνει την ασυδοσία

4.   εφησυχασμός λαού

5.   διάσπαση κοινωνικής συνοχής

6.   τραυματισμός δημοκρατικού πολιτεύματος

7.   οικονομική αποσταθεροποίηση

8.   υπονόμευση εθνικής  ανεξαρτησίας

9.   διεξαγωγή πολέμων για την αντιμετώπισή της

10.             παγκόσμια ανασφάλεια και αβεβαιότητα

11.             διεύρυνση χάσματος Ανατολής-Δύσης

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

1.  κράτος δικαίου, κοινωνική πολιτική, πολιτική βούληση, ουσιαστική συμβολή των Μεγάλων Δυνάμεων

2.  ανισοκατανομή του πλούτου, άμβλυνση έπαρσης και του δικαίου της πυγμής

3.  διεθνής συνεργασία

4.  νομοθετικό πλαίσιο κατάλληλο για την εξάρθρωση της διεθνούς τρομοκρατίας

5.  ανθρωπιστική παιδεία

6.  ενίσχυση ελευθερίας και ανεκτικότητας

7.  υγιής κοινωνική και πολιτική συνείδηση

8.    ευθύνη και διασφάλιση δημοκρατικών πολιτευμάτων

ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ

·         Τι είναι:

Ø  η βία στα γήπεδα και γενικότερα στους αθλητικούς χώρους

Ø  Αφορά νεαρά άτομα κυρίως με αντικοινωνική συμπεριφορά και υπέρβαση της νομιμότητας

Ø  Η βία φτάνει στα όρια της εγκληματικής συμπεριφοράς. Έχουμε, άλλωστε, αρκετά παραδείγματα βίαιων θανάτων οπαδών σε Ελλάδα και εξωτερικό

Ø  Η χουλιγκανική βία τείνει να αμαυρώσει το σύνολο του αθλητισμού

·         Αιτίες

Ø  Οι χούλιγκανς είναι καταπιεσμένοι κοινωνικά, αντιδρούν βίαια, για να δείξουν ότι υπάρχουν

Ø  Το ποδόσφαιρο ευνοεί τη μαζοποίηση, συντελεί στο φανατισμό και την αντικοινωνική συμπεριφορά

Ø  Ο χουλιγκανισμός καταμαρτυρά την κρίση της κοινωνίας

Ø  Άνθρωποι με ατομικά αδιέξοδα συνενώνονται σε μικρές ομάδες και συναπαρτίζουν ένα αντι-σύστημα

Ø  Ομαδοποίηση και ψυχολογία του όχλου

Ø  Τοπικισμός και αντιπαλότητα

Ø  Εμπορευματιοποίηση ποδοσφαίρου, παραγοντισμός, εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων

Ø  Κρίση φορέων κοινωνικοποίησης

Ø  Αρνητικά πρότυπα των ΜΜΕ

Ø  Αναξιοκρατία, ατομικισμός, πολιτικά σκάνδαλα

Ø  Κυριαρχία υλιστικού-καταναλωτικού προτύπου

Ø  Κρίση αξιών, κατάρρευση προτύπων

·         Επιπτώσεις

v  Για το άτομο

Ø Εκδήλωση επιθετικότητας και βαυνασότητας

Ø Κίνδυνος ανθρώπινης ζωής:τραυματισμοί, θάνατοι

Ø Καταράκκωση ανθρώπινης ψυχολογίας

v  Για το κοινωνικό σύνολο

Ø  Διασάλευση κοινωνικής γαλήνης

Ø  Επικράτηση αναρχίας, πυροδότηση εντάσεων

Ø  Προκαλούνται υλικές καταστροφές

Ø  Δυσφήμιση της χώρας στο εξωτερικό

·         Προτάσεις

ü  Θέσπιση αυστηρών ποινών σε ομάδες

ü  Απεμπλοκή του αθλητισμού από τον εναγκαλισμό με τα οικονομικοπολιτικά συμφέροντα

ü  Εξονυχιστικός έλεγχος εισερχομένων στους αθλητικούς χώους

ü  Συνεργασία ομοσπονδιών, αστυνομίας, ειδικών εγκληματολόγων, ψυχολόγων κλπ.

ü  Πρόληψη εκδήλωσης αντικοινωνικών και βίαιων συμπεριφορών

Θανατική ποινή

α. Ιστορικά 

• Είναι η αυστηρότερη των ποινών. Βασίζεται στο αξίωμα του Μακιαβέλι ότι «η αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση είναι αυτή που στηρίζεται στο φόβο...»

• Στην αρχαιότητα προβλεπόταν και για τα ασήμαντα «αδικήματα». Οι νόμοι του Δράκοντος τιμωρούσαν με θάνατο ακόμα και την κλοπή λαχανικών! Οι δε νόμοι του Ζαλεύκου, τον πότη «ακράτου οίνου άνευ εγκρίσεως ιατρού»!

• Πρώτος ο Διόδωρος έθεσε - χωρίς όμως αποτέλεσμα - στην Αθηναϊκή Πολιτεία το 424 π.Χ. τις αμφιβολίες του για τις εκτελέσεις. Οι Αθηναίοι είχαν φαντασία: εκτελούσαν με κώνειο, αποτυμπανισμό κ.λπ. Τον Αίσωπο π.χ., τον πέταξαν στον γκρεμό των Δελφών.

• Στους ρωμαϊκούς χρόνους προστέθηκαν οι μέθοδοι: σταύρωση, απαγχονισμός, στραγγαλισμός, αποκεφαλισμός, ενταφιασμός ζώντος...

• Στο Μεσαίωνα των ιεροεξεταστών επινοήθηκαν ακόμα φρικωδέστεροι τρόποι: τροχός, διαμελισμός, τετραχισμός, πυρά...

• Το 1764 ο Ιταλός ΤσέζαρεΜπεκαρία τοποθετήθηκε υπέρ της κατάργησης της θανατικής ποινής στο βιβλίο του «Περί αδικημάτων και ποινών». Νομοθετικά, καταργήθηκε για πρώτη φορά στον ιταλικό ποινικό κώδικα του Ζαναρντέλι (1889) για να επιστρέψει (προφανώς) υπό την πίεση του φασισμού στον Π.Κ. του Ρόκα (1930).

• Στην Ελλάδα ο δικτάτορας Πάγκαλος προτίμησε την αγχόνη από την ως τότε επικρατούσα γαλλοφερμένη λαιμητόμο. Αργότερα επικράτησε ο τυφεκισμός από στρατιωτικά αποσπάσματα.

• Υπόσχεση για την απόλυτη και dejure κατάργηση της θανατικής ποινής στην Ελλάδα είχε δώσει, τον Ιανουάριο του 1990, ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Αθαν. Κανελλόπουλος. 

• Πλέον η θανατική ποινή δεν ισχύει στη χώρα μας.  

β. Επιχειρήματα υπέρ της θανατικής ποινής

• Είναι η μόνη ποινή που ταιριάζει σε στυγερούς εγκληματίες (δολοφόνους, βιαστές, λαθρεμπόρους ναρκωτικών, όπλων ή σαρκός κ.λπ.).

• Εξαλείφει τον κίνδυνο υποτροπής στυγνών εγκληματιών που είναι αδύνατο να σωφρονισθούν.

• Αποκαθιστά το αίσθημα του δικαίου για τους οικείους των θυμάτων στυγνών εγκλημάτων.

• Παραδειγματίζει και εκφοβίζει, με αποτέλεσμα να συμβάλει στον περιορισμό της εγκληματικότητας. 

γ.  Επιχειρήματα κατά της θανατικής ποινής  

• Παραβιάζει το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στη ζωή και με τη βαναυσότητά της αντιβαίνει στην ανθρωπιστική φιλοσοφία που στηρίζει τον πολιτισμό μας.

• Χαρακτηρίζεται από εκδικητικότητα, κάτι που θεωρείται απαράδεκτο για τις σύγχρονες αντιλήψεις περί ποινών και σωφρονισμού.

• Δεν έχει αποδειχθεί στατιστικά η συμβολή της στη μείωση της εγκληματικότητας. Επίσης, οι σκληροί εγκληματίες που θα έπρεπε να αποθαρρύνονται από την ισχύ της ποινής αυτής είτε δεν έχουν την πνευματική διαύγεια για να σταθμίζουν λογικά τις πράξεις τους είτε περιμένουν τέτοιο κέρδος από τα εγκλήματά τους, που το είδος της ποινής καταντά αδιάφορο γι’ αυτούς.

• Ο δικαστής γίνεται κριτής ζωής και θανάτου, πράγμα που δεν ανήκει στην εξουσία οποιουδήποτε ανθρώπου.

• Είναι αμετάκλητη σε περίπτωση δικαστικής πλάνης.

• Μπορεί να εφαρμοσθεί ρατσιστικά (για εγκληματίες χαμηλής κοινωνικής τάξης, μετανάστες, μαύρους κ.λπ.) ή να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από ολοκληρωτικά καθεστώτα για τη θανάτωση αντιφρονούντων.

• Η Πολιτεία προσπαθεί, μέσω επίδειξης δύναμης, να καλύψει τις αδυναμίες της, δίνοντας «συγχωροχάρτι» στον εαυτό της, ενώ η ίδια έχει τεράστια ευθύνη για την έξαρση της βίας και της εγκληματικότητας στην κοινωνία.

• Το επιχείρημα, τέλος, που θέλει τη θανατική ποινή ως μέσο αποκλεισμού της πιθανότητας επανάληψης στυγνών εγκλημάτων δεν χρειάζεται αντεπιχείρημα. Είναι τόσο απάνθρωπο και βάρβαρο, με αποτέλεσμα η απόρριψή του να γίνεται αυτόματα. 

Το δίκαιο της πυγμής    

α. Διευκρίνιση του όρου  

Στη φύση, ο κανόνας είναι να επιβάλλεται το ισχυρό ζώο στο ανίσχυρο, πράγμα που εξασφαλίζει και την οικολογική ισορροπία.  Βέβαια, ο φυσικός αυτός κανόνας δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει και κοινωνικός κανόνας. Ο άνθρωπος με τη βοήθεια της λογικής - που τον διαφοροποιεί από το ζωικό βασίλειο- εξελισσόμενος κοινωνικά και πολιτισμικά θέσπισε νόμους και δικαιώματα, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, που - σε ευνομούμενες κοινωνίες - εξισώνουν τον ισχυρό με τον αδύνατο.  Δυστυχώς, όμως, παρατηρούμε πολλά ακόμη δείγματα επιβολής και υποστήριξης του «δικαίου του ισχυρού» σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.      

β. Φαινόμενα επιβολής του «δικαίου του ισχυρού» σε διεθνές επίπεδο  

• η οικονομική διείσδυση και εκμετάλλευση του «Τρίτου Κόσμου» από τα ισχυρά, βιομηχανικά αναπτυγμένα, κράτη 

• οι πολιτικές, διπλωματικές ή και στρατιωτικές επεμβάσεις των ισχυρών (στρατιωτικά και πολιτικά) στον «Τρίτο Κόσμο», με στόχο τη δρομολόγηση ανακατατάξεων που ευνοούν τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων

• η στήριξη από τη Δύση ολοκληρωτικών καθεστώτων στον «Τρίτο Κόσμο», που αποτελούν πιόνια τους στην άσκηση της διεθνούς πολιτικής τους 

• η αυθαιρεσία των υπερδυνάμεων της εποχής μας στην άσκηση της εξωτερικής τους πολιτικής και η  παράκαμψη των διεθνών συμβάσεων και οργανισμών

• η αδιαφορία των βιομηχανικά ανεπτυγμένων χωρών της Δύσης για τις διεθνείς συμβάσεις σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος  

γ. Φαινόμενα επιβολής του «δικαίου του ισχυρού» σε εθνικό και κοινωνικό επίπεδο 

• διάφοροι πολιτικοί και δημόσιοι λειτουργοί κάνουν κατάχρηση της θέσης και της δύναμής τους 

• η διαπλοκή πολιτικής, οικονομικής και επικοινωνιακής ηγεσίας, που διαμορφώνει παρασκηνιακά το πολιτικό σκηνικό και το οικονομικό τοπίο με στόχο το κέρδος και την κυριαρχία στον ανταγωνισμό

• οι εργοδότες καταφέρνουν, εκμεταλλευόμενοι τη «δαμόκλειο σπάθη» της ανεργίας, να επιβάλουν εργασιακές συνθήκες εκμετάλλευσης των εργαζομένων

• στις ανεπτυγμένες χώρες πολλοί ντόπιοι εκμεταλλεύονται οικονομικούς πρόσφυγες από υπανάπτυκτες χώρες ως φτηνό και ανασφάλιστο εργατικό δυναμικό, που συνήθως απασχολείται σε ευκαιριακή ή εποχική εργασία, σε ανθυγιεινά επαγγέλματα σε άσχημες και επικίνδυνες συνθήκες, με χαμηλές αμοιβές