ΠΠΣΠΘ
Σενάριο στα Αρχαία Ελληνικά Α΄Λυκείου
Θουκυδίδης, Κερκυραϊκά, ενότητες 75-81
ΣΤΟΧΟΙ

Α). Γνωστικοί στόχοι

Τρόπος διαμόρφωσης εσωτερικής κατάστασης στην Κέρκυρα μετά την επικράτηση των δημοκρατικών

-εκτίμηση προσωπικότητας Νικόστρατου

-Μέγεθος και συνέπειες δυσπιστίας που προκάλεσε ο εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους πολίτες

-στόχοι αθηναϊκής πολιτικής

-θεσμός ικεσίας, σημασία του= σταθερή αξία ακόμη και σε καταστάσεις, όπου οι υπόλοιποι κοινωνικοί αλλά και πολιτικοί θεσμοί απαξιώνονται

Η εμφύλια αντιπαράθεση στην Κέρκυρα εξελίσσεται σε ανοιχτή σύγκρουση ανάμεσα στους Αθηναίους και Πελοποννησίους αποκαλύπτοντας έτσι τις πραγματικές διαστάσεις του αλληλοσπαραγμού των Ελλήνων

Τακτικές κινήσεις Κερκυραίων και παράγοντες επηρεασμού

Σκοπιμότητες αντιπάλων: δίνεται με αυτές τις αποκαλύψεις ολοκληρωμένη εικόνα των αιτίων των γεγονότων.

Περιγραφή ναυμαχίας και τακτική αντιπάλων

αξιολόγηση στρατηγικών ικανοτήτων των αντιπάλων και εκτίμηση της εμπειρίας και αυτοπεποίθησης του Αθηναίου στρατηγού.

Σκιαγράφηση προσωπικότητας του Νικόστρατου

 εντοπισμός στοιχείων αποτύπωσης των αντιδράσεων και συναισθημάτων των αντιπάλων

Ενέργειες των Κερκυραίων και αξιολόγηση των κινήσεων του Πελοποννησιακού στόλου μετά τη ναυμαχία

Διάκριση της ανάγκης που ώθησε τους δημοκρατικούς να έρθουν σε συνεννόηση με τους ολιγαρχικούς και να εκτιμήσουν τη δυνατότητα συνδιαλλαγής μεταξύ τους.

Μέσα επικοινωνίας εκείνης της εποχής για μεγάλες αποστάσεις και η σημασία τους για την έκβαση της κρίσης στην Κέρκυρα

Επηρεασμός των πολιτικών εξελίξεων στην Κέρκυρα από την παρουσία του πελοποννησιακού στόλου

Οι επιπτώσεις της στάσης των Πελοποννησίων στη συμπεριφορά των Κερκυραίων

Αξιολόγηση των πράξεων και συμπεριφοράς των δημοκρατικών στους ικέτες ολιγαρχικούς (αρνητική)

Να αντιληφθούν οι μαθητές τα όρια του ανθρώπινου πάθους σε έναν εμφύλιο πόλεμο, τα συναισθήματα των αντιπάλων και τις ενέργειές τους που καθοδηγούνται από έντονη συναισθηματική φόρτιση

Σύγκριση στάσης Ευρυμέδοντα με αυτή του Νικόστρατου απέναντι στους Κερκυραίους και εκτίμηση της ευθύνης της αθηναϊκής δύναμης για τη συνέχιση των σφαγών στην πόλη.

Β) Στόχοι Τεχνογραμματισμού

Να εξοικειωθούν με τη χρήση του διαδικτύου ως περιβάλλοντος μάθησης, καλλιεργώντας δεξιότητες ψηφιακού γραμματισμού

Να εξοικειωθούν με την αξιοποίηση των πολυμέσων για την προσέγγιση ενός αρχαιοελληνικού ιστορικού κειμένου

 Να γνωρίσουν επιλεγμένους δικτυακούς τόπους και να ασκηθούν στην κριτική και επιλεκτική αναζήτηση πληροφοριών

Να ασκηθούν στην παραγωγή κειμένων πολυτροπικών 

Γ). Παιδαγωγικοί Στόχοι

Να συνεργαστούν εποικοδομητικά με τα μέλη της ομάδας τους, συμβάλλοντας ο καθένας ανάλογα με τις δυνατότητές του.

Να ενεργοποιηθούν και να αναπτύξουν πρωτοβουλία στη διερεύνηση και αξιοποίηση των διαθέσιμων πηγών.

Να αυτενεργήσουν και να οικοδομήσουν νέα γνώση, αξιοποιώντας, εμπλουτίζοντας ή τροποποιώντας υφιστάμενες γνωστικές δομές

Να εξοικειωθούν με τη διερευνητική - βιωματική μάθηση 

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΟΜΑΔΑ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ

1.      Μεταβείτε στον ιστότοπο http://wikimapia.org/#lang=el&lat=39.603272&lon=19.924648&z=16&m=b και

https://www.google.gr/maps/place/%CE%9A%CE%AD%CF%81%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B1/@39.5912995,19.87559,10z/data=!3m1!4b1!4m2!3m1!1s0x135b5eddaa2d0a7f:0x19414e6a72b21d0?hl=el

εντοπίστε το Ηραίο και το νησάκι Βίδο ή Πτυχία, όπου έγινε η μεταφορά των ολιγαρχικών ικετών

2.      Εντοπίστε την Κυλλήνη, όπου ήταν αγκυροβολημένα τα πλοία των Πελοποννησίων και τα Σύβοτα, όπου αγκυροβόλησαν στη συνέχεια πριν πλεύσουν εναντίον της Κέρκυρας, τη Ναύπακτο, απ’ όπου ήρθε στην Κέρκυρα ο Νικόστρατος σε βοήθεια των Δημοκρατικών

3.      Εντοπίστε το ακρωτήριο Λευκίμμη, όπου έκαναν απόβαση οι Πελοποννήσιοι και λεηλατούσαν τους αγρούς

Μεταβείτε και στον ιστότοπο https://www.google.gr/search?q=%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%BA%CE%AF%CE%BC%CE%BC%CE%B7+%CE%B1%CE%BA%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BF&biw=1366&bih=667&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=OisJVeH7LszfOPyRgegK&ved=0CCUQsAQ#imgrc=fXmwR5ide-QvRM%253A%3B5dauVV0ZJ-EweM%3Bhttp%253A%252F%252Flyk-lefkimm.ker.sch.gr%252FmagnoliaPublic%252Ffeatures%252FLefkimmi%252FmainColumnParagraphs%252F02%252Fimage%252Flefkimi_map%252520copy.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Flyk-lefkimm.ker.sch.gr%252FmagnoliaPublic%252Ffeatures%252FLefkimmi.html%3B419%3B538

4.      Εντοπίστε και τη Λευκάδα στο χάρτη και επισημάνετε τα σημεία όπου θα μπορούσαν να υπάρχουν σταθμοί φρυκτωριών

5.      Ανοίξτε έναν φάκελο με το όνομα Φωτογραφίες και αποθηκεύστε τις εικόνες

6.      Αποθηκεύστε και μια πανοραμική εικόνα που να δείχνει τη γεωγραφική θέση της Κέρκυρας, ώστε να αποδεικνύεται η καίρια θέση της

7.      Δημιουργήστε μια προβολή (power point) με τις αποθηκευμένες φωτογραφίες, δείξτε τον πλου τόσο των Κορινθίων όσο και των Αθηναίων προς το νησί  και εξηγήστε γιατί η γεωγραφική της θέση αποτέλεσε το μήλον της έριδας των μεγάλων δυνάμεων της εποχής

ΟΜΑΔΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ

1.      Συλλέξτε πληροφορίες για τα ιστορικά γεγονότα που προηγούνται των γεγονότων που εξετάζει η ενότητά μας.

Επίδαμνος.

Ναυμαχία των Συβότων (δυνάμεις-απώλειες-μαχόμενοι)

Τριήρης.

Τριακονταετείς σπονδές.

Οι ιστότοποι που μπορείτε να επισκεφθείτε είναι:

-Ναυμαχία των Συβότων

- http://naftotopos.gr/  (από τις καρτέλες επιλέγετε ΚΑΡΑΒΙΑ ΥΠΟ ΚΛΙΜΑΚΑ και στο αναδυόμενο παράθυρο ΑΡΧΑΙΑ ΕΠΟΧΗ. Στη συνέχεια επιλέγετε τα άρθρα για την Αθηναϊκή τριήρη).

-σύμμαχες πόλειςΑθηναίων(Α΄Αθηναϊκή συμμαχία)

http://paideiaonline.gr/index.php/e-encyclopedia/item/5531-alkidas

- Τριακονταετείς σπονδές

2.      Με αφορμή τις φρικαλεότητες των δημοκρατικών δείτε την ανάλογη περίπτωση: (ΘΟΥΚ 1.126.1–1.134.4: Οι προφάσεις για την έναρξη του πολέμου και το τέλος του Παυσανία) Αιτιάσεις των Λακεδαιμονίων για το "Κυλώνειον άγος" Αθηναίοι απεσταλμένοι, που έτυχε να βρίσκονται στην Σπάρτη, απάντησαν στις αιτιάσεις των Κορινθίων (βλ. ΘΟΥΚ 1.66.1–1.71.7), οι Σπαρτιάτες, ωστόσο, αποφάσισαν ότι οι Αθηναίοι είχαν παραβιάσει τις "τριαντάχρονες σπονδές" και ζήτησαν από τους συμμάχους τους να συναινέσουν στην κήρυξη κοινού πολέμου εναντίον της. Στο δεύτερο συνέδριο που έγινε στη Σπάρτη οι Πελοποννήσιοι αποφάσισαν να ξεκινήσουν τις προετοιμασίες για πόλεμο ενάντια στους Αθηναίους. Βλ.

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=174  

3.      Χρησιμοποιώντας τον κειμενογράφο σας (Word) καταγράψτε επιγραμματικά τις πληροφορίες που βρήκατε. Συνοδέψτε τις με μια φωτογραφία που θα αποθηκεύσετε από αυτές που θα βρείτε σχετικά με τις τριήρεις.

4.      Δημιουργήστε μια χρονογραμμή με το λογισμικό Excel-Timeline-Template.. Συμπληρώστε με το ιστορικό γεγονός, καθώς και με τις αντίπαλες δυνάμεις που πήραν μέρος σ’ αυτό.

ΟΜΑΔΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ

1.      Ο Θουκυδίδης στην Ἱστορία του στο απόσπασμα που μελετούμε μας παρουσιάζει την διαμάχη των δύο πολιτικών παρατάξεων στην ταραγμένη Κέρκυρα.Αφού διαβάσετε τις αναφορές που θα βρείτε στους παρακάτω ιστοτόπους σχετικά με τα πολιτεύματα, να παρουσιάσετε τη συμπεριφορά των ολιγαρχικών αλλά και των δημοκρατικών στα δύο παραδείγματα που μας δίνει η ιστορία για τη σύγκρουση των παρατάξεων, σ’ ένα κείμενο που θα συντάξετε στον κειμενογράφο σας (word).

-http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=393

-Αριστοτέλους, Πολιτικά, 1279a22-1281a10

-http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%B1#.CE.9F.CE.BB.CE.B9.CE.B3.CE.B1.CF.81.CF.87.CE.AF.CE.B1

-Ηρόδοτος, Γ, 80-83

2.      Να παρουσιάσετε σε διαφάνειες την εσφαλμένη τακτική των Κερκυραίων και την επιτυχημένη τακτική των Αθηναίων, ώστε να εξασφαλιστεί η επιστροφή των Κερκυραϊκών πλοίων στο λιμάνι.

Μεταβείτε στην ιστοσελίδα http://www.mikrosapoplous.gr/thucy/vivlia/vivlio2_1.htm για να καταγράψετε την ανάλογη τακτική του Φορμίωνα κατά του στόλου των Πελοποννησίων έξω από τη Ναύπακτο το 429 π.Χ.

3.      Συμβουλευτείτε και την ιστοσελίδα http://alexgger.blogspot.gr/2014/04/3-75-78.html

4.      Συλλέξτε πληροφορίες για τους στρατηγούς των Σπαρτιατών Αλκίδα και Βρασίδα και τεκμηριώσετε τον ενδοιασμό του Αλκίδα να επιτεθεί στην Κέρκυρα μετά την ήττα κατά τη ναυμαχία

Μεταβείτε στους ιστότοπους

http://apothetir.blogspot.gr/2011/03/blog-post_22.html

http://www.hellinon.net/PELOPONISOS/Vrasidas.htm

 http://paideiaonline.gr/index.php/e-encyclopedia/item/5531-alkidas

5.      Να συγκρίνετε την προσωπικότητα και τις πολιτικές επιλογές των αθηναίων στρατηγών Νικόστρατου και Ευρυμέδοντα, να επισημάνετε την οπτική του ιστορικού και να διατυπώσετε την προσωπική σας άποψη

ΟΜΑΔΑ ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΩΝ

1. Αφού διερευνήσετε τις παρακάτω ιστοσελίδες όπου αναφέρονται παραδείγματα επίκλησης θρησκευτικού ασύλου στην αρχαιότητα, να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τις πληροφορίες που αντλήσατε.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CE%BB%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%BF_%CE%86%CE%B3%CE%BF%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%82

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%85%CF%83%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82_%28%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%82%29

Ξενοφώντα, 2, 3, 50-56

Ευριπίδη, Ελένη, στ. 74-82

«Ἱκέτης»	Είδος ασύλου	Αιτία ικεσίας	Αποτέλεσμα
Κύλων
Ἡρακλεῖδαι
Παυσανίας
Θηραμένης
Ελένη
Ικέτες ιερού του Διονύσου στην Κέρκυρα

3. Ο ἱκέτης στην αρχαία Ελλάδα συνδέεται άμεσα με την έννοια του ασύλου. Δείτε στην παρακάτω ιστοσελίδα τα είδη του ασύλου και στη συνέχεια αφού ανοίξετε τον περιηγητή σας αναζητήστε εικόνες που να αφορούν στο άσυλο. Αποθηκεύστε τις σε φάκελο με το όνομα Εικόνες

Είδη ασύλου

δημιουργήστε μια προβολή (power point) με εικόνες που σας εντυπωσίασαν, τις οποίες θα σχολιάσετε με μια μικρή λεζάντα.

ΟΜΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΩΝ

1. Με αφορμή την αναφορά που εγινε στο κεφ. 70 σε νομίσματα και νομισματικές μονάδες γενικότερα, ερευνήστε στις παρακάτω ιστοσελίδες σχετικά με το θέμα. Συλλέξτε πληροφορίες για τα πιο βασικά νομίσματα της εποχής και βρείτε εικόνες διαφόρων νομισμάτων. να τις αποθηκεύσετε σε φάκελο με το όνομα Εικόνες.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BF (Προσέξτε τις αντιστοιχίες στην Αρχαία Ελλάδα και ειδικότερα στην Κλασική εποχή)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BD%CE%B1

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B1%CF%82

http://www.sikyon.com/Athens/Coins/coins_gr01.html

http://www.sikyon.com/Korinth/Coinage/coins_gr01.html

2. Δημιουργήστε μια προβολή (power point) όπου θα εκθέσετε τα κυριότερα από τα νομίσματα της εποχής με τις αντίστοιχες λεζάντες.

3. Με βάση και τις παρακάτω περιπτώσεις σπουδαίων ανδρών της αρχαιότητας που τιμωρήθηκαν με πρόστιμο, να αξιολογήσετε τη σημασία της «ζημίας» και να κρίνετε κατά πόσο αυτή ήταν ιδιαίτερα υψηλή για τους πέντε ολιγαρχικούς σε μια παράγραφο λίγων σειρών που θα συντάξετε στον κειμενογράφο σας (word).

-          Περικλής (Από τα περιεχόμενα επιλέξτε Τελευταίες στρατιωτικές επιχειρήσεις και ο θάνατός του)

-          Μιλτιάδης

ΟΜΑΔΑ ΙΣΤΟΡΙΟΔΙΦΩΝ

1. Αναζητήστε στο διαδίκτυο μια εικόνα προτομής του Θουκυδίδη. Επιλέξτε αυτή που θεωρείτε εσείς πιο ενδιαφέρουσα και αποθηκεύστε την στον στο φάκελό σας με το όνομα Εικόνες.

2. Με τον ίδιο τρόπο βρείτε κάποια εικόνα χειρογράφου παπύρου του Θουκυδίδη.

3. Αν υποθέσουμε ότι είστε ιστοριοδίφες, καλείστε να μελετήσετε τη  μεθοδολογία του Θουκυδίδη έτσι, όπως την γνωρίζετε από την εισαγωγή του σχολικού σας βιβλίου.

- Καταγράφει ιστορικές αλλαγές με:

$ εἰκότα = εύλογα, σύμφωνα με τη λογική και την πείρα

$ σημεῖα ή μαρτύρια = ενδείξεις και αποδείξεις

$ τεκμήρια=συμπεράσματα

-Στηρίζει την ανεύρεση της αλήθειας:

$ στην αυτοψία

$  στην επίσκεψη των πεδίων μαχών

$ στη μελέτη επίσημων κειμένων και κρατικών αρχείων.

- Θεμελιακή αντίθεση στο έργο του η αντίθεση   λόγῳ-ἔργῳ

Με τη βοήθεια των παραπάνω στοιχείων συμπληρώστε, σύμφωνα με την κρίση σας, τον παρακάτω πίνακα, όπου είναι δυνατόν, με αναφορές στο κείμενο. Μπορείτε να κάνετε αντιγραφή και επικόλληση.

Μεθοδολογία	Αναφορές στο κείμενο
εἰκότα
σημεῖα ή μαρτύρια
τεκμήρια
αυτοψία
επίσκεψη των πεδίων μαχών
μελέτη επίσημων κειμένων και κρατικών αρχείων
λόγῳ-ἔργῳ

4.         Οι φρικαλεότητες στην εμφύλια σύγκρουση της Κέρκυρας τον οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η φύση των ανθρώπων δεν αλλάζει «ἔως ἂν ἡ αὐτή φύσις ἀνθρώπων ᾖ».

        Το έργο του αποτελεί ένα «κτῆμα ἐς ἀεί».

Επιβεβαιώνοντας αυτές τις παρατηρήσεις πάνω στο έργο του Θουκυδίδη, να γράψετε μια παράγραφο όπου θα σχολιάσετε τη διαχρονικότητα των ιστορικών γεγονότων που μελετάμε στην ενότητά μας:

-εμπλοκή μεγάλων δυνάμεων

-αλλαγή πολιτεύματος μετά από πραξικόπημα

-φρικαλεότητες δημοκρατικών

Θα σας βοηθήσουν στην έρευνά σας οι παρακάτω ιστότοποι να βρείτε ομοιότητες σε αντίστοιχες καταστάσεις:

α)         Δίκη Σωκράτη

            Δίκη των Ἑξ

β)         Πραξικόπημα του 411π.Χ.

            Πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου 1967 (Για το συγκεκριμένο θέμα μπορείτε να παρακολουθήσετε και το βιντεάκι που θα βρείτε στον υποφάκελο που υπάρχει στο φάκελό σας με το όνομα Βίντεο)