ΟΡΙΣΜΟΙ

Ηθική: Οι αρχές και οι κανόνες που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά και τις πράξεις ενός ατόμου, οι ηθικοί νόμοι, η ηθική συνείδηση.

Ηθικότητα: Η ηθική τάξη που επικρατεί στον κόσμο, αλλά και η ιδιότη­τα του ηθικού, η συμμόρφωση δηλαδή του ατόμου στους ηθικούς κανό­νες.

Σεβασμός: Το συναίσθημα που προκαλείται από την αναγνώριση μιας ηθικής ή πνευματικής αξίας σ’ ένα πρόσωπο ή σ’ ένα ιδανικό.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΘΙΚΗΣ

• Συγκυριακή (ανάλογη με κοινωνία – εποχή).
• Υποκειμενική (την επιλέγει ο καθέ­νας).
• Συνεχής (χωρίς μεταπτώσεις).
• Ομοιόμορφη (χωρίς εξαιρέσεις).
• Αντικειμενική (κοινωνική ηθική).

ΕΙΔΗ ΗΘΙΚΗΣ

• Φιλοσοφική (επιστημονική).
• Χριστιανική (θρησκευτική).
• Κοινωνική (εθιμική).
• Επαγγελματική (αίσθημα ευθύ­νης).
• Πολιτική (σύστημα αρχών).

ΣΗΜΑΣΙΑ ΗΘΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ

• Προσανατολίζουν προς το αγαθό.
• Οριοθετούν τη συμπεριφορά.
• θεμελιώνουν την ομαλή συμβίω­ση.
• Εξευγενίζουν τον άνθρωπο.
• Χαλιναγωγούν τα πάθη.
• Κατοχυρώνουν τη δικαιοσύνη.
• Προκαλούν τον αλληλοσεβασμό.
• Προάγουν τον πολιτισμό.

ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΕΒΑΣΜΟΥ

• Διασφαλίζει τις ηθικές αξίες.
• Αναγνωρίζει και προάγει την αρετή.
• Δημιουργεί ελεύθερες προσωπι­κότητες.
• Αναπτύσσει την ηθική συμπερι­φορά.
• Βελτιώνει το πολιτιστικό επίπεδο.
• Δημιουργεί αρμονικές σχέσεις.
• Εξανθρωπίζει άνθρωπο και πολι­τισμό.

ΑΙΤΙΑ ΗΘΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

• Υλιστική αντίληψη του κόσμου.
• Υποβάθμιση αρχών και αξιών.
• Άμβλυνση    αισθήματος   καθήκο­ντος.
• Σύγχυση και αβεβαιότητα.
• Ρευστότητα και μεταλλαγές.
• Ποικιλία σκέψεων και αντιλήψεων.

ΑΙΤΙΑ ΑΣΕΒΕΙΑΣ

• Κρίση, μεταβολή των αξιών.
• Καχυποψία και εύκολη κριτική.
• Υποβάθμιση των ανθρωπιστικών αξιών.
• Εμπορευματοποίηση των ανθρώ­πινων σχέσεων.
• Χαλάρωση φορέων αγωγής.
• Τάση ισοπέδωσης και απλοποίη­σης.

24. ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

1. Οικονομικός παράγοντας:

• Η οικονομική ανάπτυξη κυρίως των μεταπολεμικών χρόνων

έκανε την κατοικία πιο άνετη ·

• επέκτεινε τα μέσα συγκοινωνίας και· επικοινωνίας ·
• ανέπτυξε τον τουρισμό
• ίδρυσε σχολεία και ευαγή ιδρύματα ·
• ανέβασε το μορφωτικό επίπεδο των λαών ·
• εξάλειψε εστίες μόλυνσης και ασθενειών ·
• διπλασίασε το όριο ζωής (πριν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πό­λεμο ο μέσος όρος ζωής ήταν 35 χρόνια, ενώ σήμερα είναι 78 χρόνια).

2. Τέχνη:

• Με την τέχνη ο σύγχρονος άνθρωπος λυτρώνεται από τα πάθη του ·
• ικανοποιεί πνευματικές και -ψυχικές του ανάγκες ·
• ομορφαίνει τη ζωή του και την κάνει καλύτερη από ό,τι είναι.

3. Ελεύθερος χρόνος:

• με την ψυχαγωγία απαλύνει την αγωνία και το καθημερινό του άγχος κι έτσι γεύεται λίγη πρόσκαιρη χαρά ·
• ασχολείται με αθλοπαιδιές και με πολιτιστικές εκδηλώσεις ·
• θέτει τις βάσεις της ολοκλήρωσης του-
• ξεκουράζεται με την εναλλαγή εντυπώσεων και δραστηριοτή­των.

4. Κατοικία:

• εξυπηρετεί κυρίως τις υλικές του ανάγκες-
• ικανοποιεί τις επιθυμίες και τις απαιτήσεις του ·
• εναρμονίζει τις επιθυμίες του με τις σύγχρονες απαιτήσεις για ποιότητα ζωής.

5. Εργασία:

• Σήμερα η εργασία δεν είναι επίμοχθη όπως στο πα­ρελθόν.
• Η τεχνολογία άλλαξε τη μορφή της εργασίας, επέβαλε την εξειδίκευση.
• Η αύξηση της παραγωγής και η βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων ανέβασε το βιοτικό επίπεδο.

6. Μόρφωση:

• Με τη μόρφωση ο σημερινός άνθρωπος έχει πρόσβαση στα πολιτιστικά και καλλιτεχνικά αγαθά της εποχής μας· .
• ολοκληρώνει την προσωπικότητά του ·
• ολοκληρώνεται πνευματικά και ηθικά·
• εξανθρωπίζεται και γίνεται τέλειος πολίτης.

8. Τεχνολογία:

• Η σύγχρονη τεχνολογία ανέβασε το βιοτικό επίπε­δο,
• εκμηδένισε τις αποστάσεις,
• μείωσε τις ώρες εργασίας και
• αύξησε τον ελεύθερο χρόνο του σύγχρονου ανθρώπου.

Ποιοι παράγοντες επιδρούν αρνητικά στην ποιότητα της ζωής
του συγχρόνου ανθρώπου;

Ι. Η υπεραφθονία υλικών αγαθών οδήγησε σε πνευματική νω­θρότητα, στην κοινωνική αδιαφορία και στον ψυχικό μαρασμό.

2. Στόχοι του σύγχρονου ανθρώπου είναι: η υλική πρόοδος, ο ωφελιμισμός, το συμφέρον, η απόκτηση «χρήσιμων» γνώσεων, η πρόσκαιρη απόλαυση.

3. Στην εποχή μας οι ποιοτικές αξίες της ζωής εκτοπίζονται από τις ποσοτικές.

4. Σήμερα κυριαρχεί το σύνθημα: «Ο άνθρωπος για την πρόοδο και όχι η πρόοδος για τον άνθρωπο».

5. Οι συνθήκες ζωής στα μεγάλα αστικά κέντρα των βιομηχανικά αναπτυγμένων χωρών είναι απάνθρωπες,, γιατί παρατηρείται σ’ αυτά: ρύπανση του περιβάλλοντος, κυκλοφοριακή συμφό­ρηση, οικιστική αναρχία, ανθυγιεινή διαβίωση των κατοίκων, αύξηση εγκληματικότητας και ναρκωτικών.

6. Η σύγχρονη πολυκατοικία δημιουργεί προβλήματα απομόνω­σης, ανωνυμίας, επικοινωνίας, άγχους. Μεταβάλλει τους ενοί­κους της σε δεσμώτες. Φυλακίζει τα παιδιά. Τυποποιεί τη ζωή και καλλιεργεί την τάση της φυγής.

7. Το κυνήγι της ποσότητας εκμηδένισε τον ελεύθερο χρόνο, κα­τέστρεψε το φυσικό περιβάλλον.

8. Ο ανταγωνισμός των εξοπλισμών δηλητηριάζει τις σχέσεις των λαών, οδηγεί τα σύγχρονα κράτη σε οικονομικό μαρασμό και γενικά δημιουργεί το φόβο για έναν πυρηνικό αφανισμό.

9. Ή υποκουλτούρα έγινε υποκατάστατο της πνευματικής δημι­ουργίας και έκφρασης.

10. Η .καταναλωτική μανία που κατακλύζει σήμερα τις αναπτυ­γμένες χώρες επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις.

11. Τα μεγάλα αστικά κόμματα πολλών βιομηχανικά αναπτυγμέ­νων κρατών βάζουν στα κεντρικά τους συνθήματα την ποι­ότητα ζωής, γιατί ο υπερκαταναλωτισμός εμποδίζει τους αν­θρώπους να βρουν μια ποιότητα ζωής που θα καθορίσει τις ανθρώπινες σχέσεις.

12. Το οικονομικό κύκλωμα επηρεάζει, διαμορφώνει και παρα­μορφώνει τις οικογενειακές σχέσεις.

13. Η καταναλωτική κοινωνία επηρεάζει το σύγχρονο άνθρωπο τόσο ώστε τον κατευθύνει μέσω των διαφημίσεων.

14. Η εμπορευματοποίηση κάθε δημιουργίας στέρησε από τον άν­θρωπο τη χαρά της δημιουργίας.

15   Ο ατομικισμός και ο άκρατος ευδαιμονισμός κυριαρχούν στην εποχή μας και υπόσχονται τη «γη της επαγγελίας», ενώ η πείνα σκιάζει τις χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Πιστεύετε ότι η μεγάλη οικονομική ανάπτυξη έφερε και τη βελτί­ωση της ποιότητας της ζωής;
Πρώτη άποψη:

• Η μεγάλη οικονομική ανάπτυξη έφερε τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, γιατί:
• άλλαξε τη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου ·
• ανέβασε το βιοτικό επίπεδο των λαών ·
• γέμισε τις αγορές των βιομηχανικά αναπτυγμένων λαών με καταναλωτικά αγαθά ·
• αντιμετώπισε πιο αποτελεσματικά το πρόβλημα της υγείας ·
• εξάλειψε τον αναλφαβητισμό και ανέβασε το πνευματικό επί­πεδο των λαών ·
• περιόρισε στις πόλεις τη μόλυνση του περιβάλλοντος ·
• δημιούργησε ανεκτές συνθήκες εργασίας·
• απελευθέρωσε τον άνθρωπο από τους εξαναγκασμούς του φυσι­κού περιβάλλοντος ·
• μείωσε το χρόνο εργασίας ·
• . μείωσε τις αποστάσεις που χώριζαν τους ανθρώπους.

Δεύτερη άποψη: 
Η μεγάλη οικονομική ανάπτυξη δεν έφερε τη βελ­τίωση της ποιότητας ζωής, γιατί:

• στα μεγάλα αστικά κέντρα γεννήθηκε η τρομοκρατία, γιγαντώ­θηκε η βία, εξαπλώθηκαν τα ναρκωτικά, κυριάρχησε ο φόβος και η ανασφάλεια, έπληξε τους κατοίκους η πλήξη, η μοναξιά, η ανία·
• ο υπερκαταναλωτισμός στέρησε την ελευθερία των κατοίκων των μεγαλουπόλεων και τους έκανε δούλους των διαρκώς αυξανόμε­νων αναγκών τους ·
• αμφισβητήθηκαν και σχεδόν εξαφανίστηκαν οι παραδοσιακές θρησκευτικές, ιδεολογικές, πολιτικές, εθνικές και ηθικές αξίες·
• οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις κορέστηκαν με τυποποιημένα πο­λιτιστικά υποπροϊόντα ·
• καλλιεργήθηκε η τάση φυγής από τα μεγάλα αστικά κέντρα ·
• αποκόπηκαν οι μεγαλουπόλεις από τη φύση, η οποία αλόγιστα λεηλατήθηκε και παραμορφώθηκε ·
• με την αστικοποίηση του πληθυσμού δημιουργήθηκαν άθλιες ερ­γατικές συνοικίες και παρασιτικά επαγγέλματα ·
• διευρύνθηκε το χάσμα ανάμεσα στις πλούσιες και στις φτωχές τάξεις·
• κυριάρχησαν στις μεγαλουπόλεις οι κερδοσκόποι, οι πλαστο­γράφοι, οι εκμεταλλευτές, οι τρομοκράτες, οι βιαστές, οι ληστές, οι έμποροι ναρκωτικών.

Τρίτη άποψη: 
Σύγκριση των δύο απόψεων:

• Στις μεγαλουπόλεις ανέβηκε το βιοτικό επίπεδο, λόγω της μεγά­λης οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς όμως να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής
• η τεχνολογική πρόοδος έλυσε πολλά προβλήματα, αλλά και δη­μιούργησε περισσότερα (μετέβαλε τον άνθρωπο σε καταναλω­τικό ον, αφαίρεσε την ποιότητα της ζωής από το σύγχρονο αστό) ·
• ο σημερινός άνθρωπος τρέχει για να κερδίσει περισσότερα χρή­ματα, τα οποία γρήγορα εξανεμίζονται από τον πολλαπλασιασμό των αναγκών του ·
• μέσα στη σύγχυση του ο σημερινός άνθρωπος γκρεμίζει ιδέες και ιδανικά, γίνεται φανατικός, δογματικός και αναρχικός, βρίσκει διέξοδο στους τεχνητούς παραδείσους, δηλαδή στα ναρκωτικά, τη μάστιγα της εποχής μας
• εξαιτίας της απληστίας του εξαφάνισε τα δάση, ανέτρεψε την οικολογική ισορροπία, αύξησε το άγχος του με το γρήγορο ρυ­θμό ζωής, ανέτρεψε την ψυχική του ισορροπία με την ηχορύπαν­ση·
• ικανοποιώντας σχεδόν όλες τις βιοτικές και βιολογικές του ανάγκες, νιώθει ανία, μονοτονία, εσωτερικό κενό ·
• ανέβηκε σε υλικές κατακτήσεις, αλλ’ έχασε τον ηθικό του προ­σανατολισμό ·
• διαψεύστηκε στις ελπίδες του για ποιότητα ζωής, γιατί στηρί­χτηκε μόνο στην οικονομική ανάπτυξη ·
• επομένως δε βελτίωσε την ποιότητα της ζωής του με τη μεγάλη οικονομική του ανάπτυξη ·
• απάντησε ποσοτικά στο πρόβλημα της ζωής του ·
• μέσα από την ποσότητα αναζητεί την ποιότητα της ζωής του.

Ποιες είναι οι προοπτικές για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τον σύγχρονου ανθρώπου;
Πρέπει:

• να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ του πνευματικού και του τεχνι­κού πολιτισμού
• να εξασφαλίσει το κράτος στους πολίτες ανέσεις, ελεύθερο χρό­νο, ψυχαγωγία, μόρφωση, ανεκτές συνθήκες εργασίας, ικανοποι­ητικούς μισθούς·
• να συνεργαστεί ο πολίτης με την πολιτεία ·
• να συμφιλιωθεί το κράτος με τον πολίτη ·
• να συμβαδίζει η άνοδος του βιοτικού επιπέδου με τη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής ζωής ·
• να πάρουν οι ηθικές αξίες την πραγματική τους θέση στην καθη­μερινή ζωή ·
• να επικρατήσει το αίτημα του σύγχρονου ανθρώπου: «Ναι στην ποιότητα της ζωής, όχι στην ποσότητα της παραγωγής» ·
• να πάψει να υπολογίζει ο σημερινός άνθρωπος την επιτυχία του μόνο από τους εντυπωσιακούς αριθμούς της παραγωγής ·
• να συμβαδίζει ο δείχτης της οικονομικής προόδου με το δείχτη της πνευματικής και ηθικής ωρίμανσης των λαών ·
• να ανέβει η πνευματική και πολιτιστική στάθμη των λαών.

25. ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

Ορισμός : Σύμφωνα με το λεξικό των Τεγόπουλου-Φυτράκη «Τρομοκρατία είναι :

α) η επικράτηση με τον τρόμο, β) η διακυβέρνηση με σκληρά και βίαια μέσα, γ) η χρησιμοποίηση βίας ή και απειλών βίας ιδιαίτερα για πολιτικούς σκοπούς.
Η διεθνής τρομοκρατία εξαπλώνεται πλέον σε πολλές χώρες σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο. Οι μεγάλες διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις συνεργάζονται με τοπικές με στόχο μεγάλα τρομοκρατικά χτυπήματα , με σκοπό η ανασφάλεια και ο τρόμος να εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Εκδηλώσεις του φαινομένου :

• Βομβιστικές επιθέσεις σε δημόσια και μη κρατικά κτίρια.
• Επιθέσεις αυτοκτονίας σε πολυσύχναστα σημεία πόλεων , ναούς , στρατόπεδα ,με σκοπό να υπάρξουν πολλά θύματα.
• Βομβιστικές επιθέσεις σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
• Δολοφονίες και απαγωγές πολιτικών και οικονομικών παραγόντων.
• Διασπορά προκηρύξεων και ειδήσεων στα Μέσα Μαζικής Πληροφόρησης για επικείμενο χτύπημα.
• Απειλητικά τηλεφωνήματα σε εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς .

Αίτια

• Η επιβολή δια της βίας πολιτικών θέσεων .
• Ο επηρεασμός πολιτικών εξελίξεων
• Η φτώχεια και η ανέχεια που πλήττει όλο τον τρίτο κόσμο.
• Ο θρησκευτικός φανατισμός που ωθεί στην τιμωρία των «απίστων».
• Τα οικονομικά συμφέροντα .
• Ο έλεγχος και η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών των χωρών του τρίτου κόσμου ,από τις μεγάλες δυνάμεις του κόσμου (Η.Π.Α, Χώρες της Ε.Ε. κ.ά)
• Η αδικία σε βάρος των μουσουλμανικών λαών.
• Η υπεροπτική στάση των μεγάλων δυνάμεων απέναντι στους φτωχούς λαούς.
• Οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες ανάμεσα σε κοινωνικές ομάδες της ίδιας χώρας.
• Η μακροχρόνια καταπίεση των πολλών από τους λίγους.
• Η «επιδρομή» πολυεθνικών εταιρειών στις χώρες του τρίτου κόσμου που απομυζούν το εργατικό δυναμικό τους.
• Η χρηματοδότηση τρομοκρατικών ομάδων και οργανώσεων για την επίτευξη πολιτικών και οικονομικών στόχων από διεθνείς παράγοντες.
• Η επικράτηση φονταμενταλιστικών και φανατικών απόψεων και ιδεών σε χώρες μουσουλμανικές κυρίως.
• Η ελλιπής κατανόηση των ιδιαιτεροτήτων και του πολιτισμού των αραβικών και ασιατικών χωρών από μέρους των χωρών του Δυτικού Πολιτισμού.
• Το έλλειμμα της Δημοκρατίας που ακόμη διακρίνει πολλές χώρες του πλανήτη.
• Οι συνωμοσίες Μυστικών Υπηρεσιών και κρατών μεγάλων δυνάμεων για τη δημιουργία κλίματος τρομοκρατίας με σκοπό τη χειραγώγηση των πολιτών (προβοκάτσια) και την επιβολή μέτρων προστασίας και ασφάλειας.

Μέτρα Καταπολέμησης της Τρομοκρατίας

• Ο διεθνής διάλογος για την επίλυση παγκόσμιων προβλημάτων.
• Η ενδυνάμωση της Δημοκρατίας σε όλες τις χώρες – κράτη του πλανήτη.
• Η άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.
• Η καταπολέμηση της φτώχειας και της ανέχειας στα φτωχά κράτη του πλανήτη.
• Η ανακατανομή του παγκόσμιου πλούτου, για τον περιορισμό του αισθήματος της αδικίας .
• Η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών από τις χώρες που τις διαθέτουν.
• Η κατανόηση και ο σεβασμός των ιδιαιτεροτήτων και των πολιτισμικών διαφορών.
• Η διάδοση της παιδείας και των ανθρωπιστικών αξιών.
• Ο έλεγχος της διάθεσης όπλων και εκρηκτικών.
• Η επικράτηση της παγκόσμιας ειρήνης.